Awig - Awig


PRATHAMAS SARGAH
ARAN LAN WAWIDANGAN BANJAR ADAT
Pawos  1
(1)   Banjar puniki mawasta Banjar Adat Delod Pempatan, magenah ring wewidangan Desa Adat Lukluk, Kelurahan Lukluk, Kecamatan Mengwi, Kabupaten Badung, Provinsi Bali.
(2)   Jebar kakuwub wawidangannya mawates nyatur :
ha.  Sisi kaja :  Banjar Batur Sari (margi ke Pura Dalem,lan Pekarangan druwen Putu Widana)
na.  Sisi kangin : Tukad Elang
ca.  Sisi kelod : Jalan ke Pertama Anyar lan ke Kerebog Langit.
Da. Sisi kauh : Yeh Poh
(3)   Kakuwub ….
DWITTYAS SARGAH
PAMIKUKUH LAN PATITIS
Pawos 2
(1)   Banjar Adat Delod Pempatan ngamanggehang pamikukuh utawi dasar :
ha. Pancasila
na. Undang-Undang Dasar 1945
ca. Tri Hita Karana Sada cara Agama Hindu
ra.  Awig-awig Desa Adat Lukluk.
(2)   Pinaka Patitis utawi Tetujon Banjar Adat Delod Pempatan luwir ipun :
ha. Ngukuhang ngerajegang Agama Hindu, Adat, Sima tur Tata susila manut dresta pekraman.
na.   Ngulati kerahajengan miwah kesukertan warga banjar adat sinamian sekala lan niskala.
ca.  Tulung tinulung (saluhung-luhung sebayantaka, paras – paros, pasar-pana-ya) miwah ngeraketang pasemeton utamin ipun warga banjar adat sinamian, rauhing warga Desa Adat Lukluk.
da.   Ngalaksanayang sahananing pemutus Desa Adat Lukluk.   

TRITIYAS SARGAH
SUKERTA TATA PEKRAMAN
Palet I
INDIK KRAMA
Pawos 3
(1)   Sane sinanggeh Krama Banjar Adat, inggih punika :
Sane magame Hindu tumaning dados Kepala Kulawarga lan sampun tedun mekrama Banjar Adat.
(2)   Sane Kabawos Warga Banjar Adat, inggih punika :
Sahananing anggota kulawarga saking krama Banjar Adat turmaning megama Hindu, sane munggah cacah jiwane ring Banjar Adat.
(3)   Sejabaning punika kesinanggehang Krama Tamiyu.

Pawos  4
Krama Banjar Adat, mawiwit saking:
(1)   Warga ngarep minakadi :
ha. Warge sane witnyane saking turun tumurun nyungkemin Pekraman Banjar Adat.
na. Warga witnyane saking tios Desa wiadin Banjar Adat sane ngawa Karang paumahan ring wewidangan Banjar Adat Delod Pempatan.
(2)   Warga Tamiu, minakadi :
Warga sane saking tios Desa numpang ring krama wiadin warga Banjar Adat gumanti wantah ngerereh pengupa jiwa.
Pawos 5
Ritatkala ngayahin Banjar Adat Krama Kepah dados Krama Lanang lan Istri.
Pawos  6
SULUR LAN TATA TEDUN MEKRAMA
(1)  Warga Banjar Adat Delod Pempatan sane sampun merabian, suwennyane tigang sasih kepatutan tedun  mekrama Banjar Adat, tur  mapakeling ring Pelinggih Banjar Delop Pempatan.
(2)   Warga saking tios Desa sane ngawa karang paumahan megenah ring wewidangan banjar Adat Delod Pempatan langkungan ring tigang sasih tur sampun merabian mepikayun tedun mebanjar adat manut perarem.
Pawos 7
INDIK SWADHARMAN KRAMA
(1)   Sinamian Krama Banjar Adat patut ngayah ke Banjar Adat, Sajawanin sane:
ha. Ubuh ketinggalan yayah-rena yening sampun merabian kepatutan tedun mekrama Banjar.
na.   Balu ngemban putra, sekantun putrannyane alit tur in kantun masekolah, keni ayah balu kewanten. Nanging yening putrannyane sampun mekarya  utawi merabian patut warga punika keni ayahan lanang wiadin istri.
ca.   Balu ngelisting ngawa karang, yening nenten kantun meresidayang ngayah sejeroning enem sasih kepatutan mesadok ring prajuru nanguni indik kawentenan ipun.
ra.    Krama kedadosan numbas ayah  manut perarem.
(2)   Kepatut ngayah ke Banjar Adat seantukan :
ha.    Balu istri mederebe ipen lanang sampun meyusa pitulas warsa duaning merabian turin nenten masekolah, ipennyane punika sane patut ngayahin Krama Banjar adat lanang nyantos maderuwe rabi.
na. Balu lanang maderebe sameton istri sampun manyuse pitulas warsa turin nenten masekolah, semetonnyne punika kepatutan ngayahin Krama Banjar Adat Istri.
(3)         Tinut ring suaran Kulkul.
(4)         Tinut ring Awig-Awig Banjar Adat.
(5)         Tinut ring Pararem Banjar Adat.
(6)         Tinut ring pituduh Prajuru sane nenten lempas, ring Awig-Awig miwah pararem.
(7)    Krama banjar Adat patut nawur papeson minakadi urunan-urunan miwah saluwiring aci-aci upakara ring Banjar Adat manur pararem.
(8)    Rikalaning Krama Banjar Adat nedunin peparuman, karya Adat utawi Agama, Krama miwah Warga Banjar Adat Kepatutang melaksana wiadin mepengangge nganutin adat tata cara.
(9)       Patut mesadok ring prajuru, rikala wenten Krama wiadin Warga sane : Seda, Ngemijilang Putera, majemukn, nerima tamu bhaya pati, bhaya artha, bhaya geni, kepelegandang, dura-cara ring agama, mulih ngambul, mulih dahe.
(10)     Saluwiring pekarwan Banjar Adat patut kelaktanayang  sebecik-beciknyane jantos puput.
(11) Rikala wenten Krama Banjar Adat nunas pengampura, seantukan pekaryan wiadin keiwangannyane turin sampun keterima becik antuk Krama Banjar Adat, nenten patut malih ke umikin.
(12)     Patut melaksana miwah metata-cara saling asah, asih, asuh, ring Pasemetonan Banjar Adat utaminipun, pingkalih ring semeton tios Banjar Adat rawuhing Desa.
(13)     Krama Banjar Adat kepatut nyarengin maseserep, rikalaning wenten Pasemetonan Banjar Adat sane :
Ical tan janten tetujon miwah pengungsinnyane, kenten taler wenten sane ketiben Baya, sesampune wenten pasadok ring Prajuru masengker laminnyaepitung rahina.

Pawos  8
INDIK  SWADARMANING  KRAMA
(1)      Sinalih tunggal krama Banjar Adat sinalih tunggil dados nunas pitulung ring Krama banjar Adat Ritatkala:
ha. Ngemargiang Panca Yadnya
na. Ketiben Panca Bhaya inggih punika: Geni Bhaya, Jiwa Bhaya, Artha Bhaya, Br. Bhaya, Duracara ring Agama.
(2)      Dados ngemedalang pikayun ring sejeroning paruman.
(3)      Wenang  pilih lan kapilih dados Prajuru nginutin Awig-Awig puniki.
(4)      Rikala mederebe kepatian wenang polih patis miwah gebagan saking Pekraman Banjar Adat manu perarem.
(5)      Krama Banjar Adat wenang mepuangkid rikala :
ha.    Maderuwe karya Panca Yadnya
na.  Sungkan, metepetin anak sungkan, sedek ring melelunganan, kundangan miwah majenukan, sapunika taler Krama Banjar istri rikala nyusonin anak alit sejeroning akambuhan (colong) sang bobotannya sampun mayusa 7,5 sasih.
(6)      Krama Banjar Adat sane kemanggehang dados Pemangku Pura Kahyangan Desa ring Desa Adat Lukluk  lan Pecalang, Hansip, wenang ngemolkhan luput ayah-ayahan ring Banjar Adat.
Pawos 9
INDIK WUSAN MEKRAMA
(1)   Yening Krama punika seda tur nenten wenten pewarisnyane
(2)  Sangkaning pinunasnyane pereragan, tur sampun keterima becik ring paruman Krama Banjar Adat.
(3)   Kanorayang antuk Krama Banjar Adat, nganutin sulur tata kadi ring sor puniki:
ha.  Krama sane laksanannyane lempas ring Awig-Awig miwah Pararem santukan sampun mewanti-wanti polih pekeling saking Prajuru Banjar Adat, tur pinunas pengampurannyane nenten taler keterima antuk Krama Banjar Adat.
na.  Ngenorayang puniki ke-ambil sejeroning peparuman Krama Banjar Adat, sesampun polih pamutus ring  Krama Banjar Adat tur ngelanturin mesadok ring Prajuru  Desa Adat.
(4)   Krama Banjar Adat sane wusan mekrama Banjar Adat tan patut polih peduman punapa-punapi saking Banjar Adat.
Palet  2
INDIK PRAJURU
Pawos  10
1.      Banjar Adat puniki kaenter antuk Prajuru sane mewasta Kelihn Banjar Adat.
2.      Kelihan Banjar Adat Kesanggra antuk:
ha.  Patengen utawi Bendahara sane ngaryanin wiadin nureksain paindikan ilikita jinah padruwen Banjar Adat, tur nyarengin pekaryan sane kapidabdab wiadin keenterang antuk kelihan Banjar Adat.
na.  Kelian Tempek pinaka juru arah miwah nerima pesadok krama lan ngelanturang ring Prajuru Adat.
3.      Kelihan Banjar Adat kesarengin antuk Kelian Dinas utawi Kepala Lingkungan.

Pawos 11
INDIK NGADEGANG PRAJURU ADAT
1.      Prajuru Banjar Adat, Kepilih wiadin kewusan manut perarem.
2.      Prajuru Banjar Adat inucap laminnyane ngewangku swadharmannyane tigas warsa.
3. Sesampune tigang warsa, prajuru inucap patut ngaturang swadharma miwah wewenangnyane ring paruman Krama Banjar Adat.
4.  Yening prajuru inucap sampun ngewangku swadharmannyane ping kalih  nenten dados kepilih malih.
5.      Sane kadadosan Prajuru inggih punika :
ha. Krama Banjar Adat sane mewiwit saking warga ngarep.
na. Cacep ring Sastra.
ca. Uning ring Sima miwah Dresta.
ra.  Mayuse paling kidik sasur warsa turin sampun merabian.
ka. Melaksana becik turin nenten lempas ring Undang-Undang miwah peraturan Negara Republik Indonesia.
da.  Nenten ngewangku jabatan ring pengurus Desa Adat turin ring Khayangan Desa.
Pawos 12
INDIK TATA CARA NGADEGANG PRAJURU BANJAR ADAT
Tata titi ngadegang prajuru Banjar Adat inggih punika:
1.   Tigang sasih sederenge swadharman kelihan lan Petengen Banjar Adat punika puput,  Prajuru kepatut nyudi Krama Banjar Adat keadosan panitia pemilihan tur keraremin antuk Krama Banjar Adat.
2.  Pemilihan kelihan lan petengen Banjar Adat wawu dados kelaksanayang yening paruman Krama Banjar Adat ketedunang antuk sekirang kirangnyane  2/3 jumlah Krama Banjar Adat sinamian.
Pawos 13
INDIK SWADHARMAN PRAJURU

1.      Midabdabin indik Adat miwah Agama.
2.      Nyarengin Ngemiletin Lingkungan midabdaban intik Kepemerintahan.
3.      Mitetes Tamiyu sane wenten jumenek ring sawengkon Banjar Adat.
4. Nyaksinin pemuput indik bebawosan paindikan Adat manut kawentenan ipun ring Awig-Awig Banjar Adat lan Awig-awig Desa Adat Lukluk.
5.  Nerima piuning saking Krama Banjar Adat, indik : seda, ngemijilang putra, majenukan, nerima tamiyu, bhaya pati, Bhaya artha, bhaya geni, er bhaya, kepelegendang, duracara ring Agama, mulih ngambul, mulih dahe, miwah ngutsahayang mangda paindikan punika sida kepuputan.
6.  Mitunggilin pikayun sajeroning nabnab napi luwire ring Banjar Adat, ngulati kasukertan krama banjar Adat sinamian.
7.   Mitetes rikala wenten warga Banjar Adat sane sampun merabian rawuh budal turin jenek sane ketah, kewastanin ngambul, tur ngutsahayang mangda warga punika mewali paras-paros merabian.
8.      Mekarya ilikita, luwirnyane indik:
Pararem, cacah jiwa, druwen banjar, karya adat, sane kerajegan antuk Krama Banjar Adat nyantos pamuputnyane, jinah tur kedendan miwah sane lian-lian sane keanggehang sarat.
9.      Wenang ngewakilin Banjar Adat metemuang bawos ring sapa sira ugi.
10.  Nyudi sinalih tunggil Krama Wiadin Warga Banjar Adat pacang ngelaksanayang pekaryan sane kebuatan antuk Banjar Adat.
11.  Micayang petias karya wing ring sinalih tunggil Krama Banjar Adat, minakadi pikolih manut ring swadharmannyane.
12. Rikala wenten kebuatan Krama Banjar Adat, Prajuru dados micayang nyeleng wiadin nganggen druwen Banjar Adat minakadi genah  Bale banjar, prabot-prabot tur sesampune mangda kesiaran ring paruman Krama Banjar Adat.
13. Yening wenten warga tios Banjar Adat sane mekayunan nyelang wiadin nganggen padruwen banjar Adat, prajuru  wenang micayang padruwen banjar Adat manut perarem.
Pawos 14
INDIK PANGENTOSAN PRAJURU BANJAR ADAT
Prajuru Banjar Adat kegentosan ngewengku swadharmannyane,  riantukan:
1.      Seda
2.   Saking pinunasnyane pereragan, turin sampun kepatutang antuk Paruman Krama Banjar Adat.
3.      Sungkan tur nenten meresidayang malih ngemargiang swadharmannyane.
4. Saking pararem Krama Banjar Adat, seantukan kecihnayang lempas saking swadharmannyane.
5.      Puput ngemangku swadharmannyane.

Pawos 16
INDIK OLIH-OLIHAN
PANGELING-ELING PRAJURU
1.      Olih-olihan, Pikolih wiadin Pangeling –eling Prajuru inggih punika:
ha. Luput sehananing  peson-peson.
na.  Cenengan sahananing peduman Banjar Adat
ca.  Dana dharma manut pararem.
ra.  Yening Prajuru inucap  nyantos tiga caka warsa ngewangku swadharmannyane pinih becik, kepatutan Krama Banjar Adat micayang pengeling-eling minakadi pikolih ring swadharmannyane, ageng alit ipun nganutin pararem.
ka.    Olih-olihan tiosan manut pararem.  
2.      Olih-olihan penyanggra Prajuru inggih punika:
ha.  Dana Dharma manut pararem
na. Olih-olihan tiosan manut perarem.

Palet  3
INDIK KELIHAN DINAS UTAWI KEPALA LINGKUNGAN
Pawos 17
1.     Tata cara pemilihan calon kepala lingkungan inucap kemargiang  sekadi calon Kelihan banjar Adat.
2.    Kepala lingkungan keadegang tur kegentosang olih pemerintah, krama banjar Adat wantah memilih calon  Kelihan Dinas kemanten.
3.         Indik swadharman miwah wewenang  kelihan dinas selantur  ipun keenter olih Pemerintah.
Palet  4
INDIK SESEPUH WIADIN UPA DESA SABHA
Pawos 18
1.         Mangda becik pidabdabe ring Banjar Adat, Prajuru adat keabeh antuk :
ha.  Sesepuh banjar adat inggih punika sahananing Prajuru Banjar Adat sane sampun wusan sangkaning rahajeng,  sane wenang micayang piteket miwah pangeling-eling sewosan marep ring Prajuru Banjar Adat. ]
na.   Upadesa sabha inggih punika genah prajuru Banjar Adat jagi nunas tetimbangan.
2.         Anggota Upadesa Sabha katah 11 (solas) diri, sane kepilih antuk:
ha.     5 (lima) Diri kapilih antuk Prajuru Banjar Adat.
na.     6 (enem)Diri kapilih antuk Krama Banjar Adat.
3.         Anggota Upadesa sabha puniki menggeh sajeroning tigang çaka warsa.

Palet  5
INDIK  SEKAA
Pawos 19
1.    Mangda tetujon Banjar Adat digelis kepangguh, ring Banjar Adat Kedadosan Kekaryanin Sekaa-sekaa, minakadi Seka Teruna miwah Sekaa Gong turin Sekaa tiosan sane keanggehang sarat.
2.  Sekaa-sekaa punika maka pahan saking banjar Adat, lan dados ngardi Awig-awig, sakewanten patut ngangge imba ring Awig-awig Banjar Adat.
3.         Daging Awig-awig Sekaa tan kengin tungkas ring Awig-Awig banjar Adat.
Palet  6
INDIK  ARAHAN
Pawos 20
1.      Mangda becik Prajuru mapidabdab miwah ngenterang sakeluirin karya sane kemargiang ring Banjar  Adat, manut perarem.
ha.      Arahan Regu Senin
na.      Arahan Regu Selasa
ca.      Arahan Regu Rabu
ra.      Arahan Regu Kamis
ka.      Arahan Regu Jumat
da.      Arahan Regu Sabtu
ta.      Arahan Regu Minggu
2.      Arahan punika kemanggala  antuk kesinoman minakadi penyanggra Kelihan Banjar Adat.
Palet 7
INDIK PARUMAN
Pawos 21
1.  Paruman ring Banjar Adat Delod pempatan wenten kalih soroh inggih punika, Paruman Krama Banjar Adat  Upadesa Saba, Paruman Sekaa.
2.   Paruman Krama Banjar Adat kewentenang asasih apisan, kala rahina “ANGGARKASIH” indik dawuhnyane kesukserah ring Prajuru. Paruman taler kewentenang padgatakala.
3.      Rikala Pesamuan utawi paruman, patut nganutin tata sulur sekadi ring sor puniki:
ha.  Sesampune Prajuru Banjar Adat nyuarayang kulkul punika kalih tabuh, Krama Banjar Adat sejawanin sane mepuangkid patut sampun pada napak ring genah paruman.
na.   Prajuru miwah Krama Banjar Adat ngawitin antuk Tri Gayatri Mantram (Tri Sandhya).
ca.    Prajuru ngawitan bebawosan manut ring acara paruman.
ra.    Prajuru ngewacakin /nyacah Krama banjar Adat tur sampun rauh lintang ring aparo.
ka.   Krama banjar Adat soang-soang, dados ngemedalang pikayun  wiadin tetimbang sane manut ring tata titi paruman.
da.  Sehananin pikayun sane kemedalang antuk silih sinunggil Krama Banjar Adat nenten dados kesawurin antuk krama tiosan saderenge prajuru ngedihin tetimbangannyane.
ta.  Pikayun miwah tetimbang patut keterima nyin antuk Prajuru tur kebawosang ring Penyanggra Prajuru sinamian, sapunika taler kepicayang ring krama sane parum mangde paindikan punika katetimbang sane becik.
sa.   Sesampune asing-asing paindikin kacumponin antuk Krama Banjar Adat sareng Prajuru, wawu raris keambil pamutus  sane kedadosang  Pararem Banjar Adat.
wa. Rikala Paruman punika  wenten paindikan sane nenten maresidayang kaambil pemutusnyane, patut indik puniki kebawosang antuk Prajuru ring parumanj Upadesa Sabha.
la.   Tetimbang saking Upadesa Sabha ring rahina pruman ungkuran, wawu kesiaran ring Krama antuk Prajuru.
ma. Pemutus kebawosan ring Paruman Banjar Adat sane peresida keunggahang dados Awig-Awig lan Pararem, yening sampun kacumponin olih Krama Banjar adat sinamian sane ngemiletin paruman.
4.      Paruman upadesa saba, padgata kala.
5.      Paruman Sekaa selantur ipun keatur antuk asing-asing sekaa.
Palet  8
INDIK KULKUL
Pawos 22
1.  Kulkul ring sajeroning Banjar Adat Delod Pempatan wenten tigang soroh, inggih punika Kulkul Banjar Adat, Kulkul Sekaa Teruna, lan Kulkul Sekaa Gong.
2.      Tengeran suaran Kulkul Banjar Adat, sekadi ring sor puniki:
ha. Suara ping Pisan, cihna wenten warga sane  ngemijilang putra/rare.
na. Suara ping kalih banban, cihna Krama wiadin Warga banjar adat dahe merangkat wiadin kejuang tios desa.
ca.  Suara ping tiga banban, cihna Krama wiadin warga Banjar Adat wenten sane seda.
ra.  Suara banban ngelawur, Cihna wenten bulan kepangan.
ka.  Suara bulus tigang tulud, cihna wenten jiwa bhaya.
da. Suara bulus kalih tulud, cihna wenten Artha bhaya, kepelegandang miwah dura cara ring Agama.
ta.  Suara bulus ngelantur, cihna wenten geni bhaya, Erbhaya, teteh abing.
Sa.  Suara ngamping, cihna wenten linuh.
3.   Sane patut nyuarayang kulkul Banjar Adat wantah Prajuru Banjar Adat wiadin silih sinunggil krama Banjar Adat sane kepituduh antuk Prajuru, sejawaning rikala wenten bhaya nadak, sane ketah kewastanin Panca Bhaya.
4.    Prade wenten Krama wiadin warga banjar adat silih sinunggil sane nepak kulkul Banjar Adat, Kulkul sekaa-sekaa ten saking kepituduh antuk prajuru utawi nenten wenten panca Bhaya wenang sang nepak kedenda manut perarem.
5.      Kulkul sekaa tan wenang matehin sukat kulkul banjar Adat.

Palet  9
INDIK DRUWEN BANJAR
Pawos 23
(1)  Kewentenang druwen banjar sami patut kecihnayang antuk ilikita pastika minekadi ring buku pusaka.
(2) Druwen banjar kaetangin antuk patengan tur nyabran wenten paruman banjar patut kasiarang manut ilikita pastika.
(3)  Druwen banjar ten dados kaadol, kagadeang tur kaepah, sajawaning  wenten kawigunan ipun manut patitis utawi tatujon majalaran pararem.
(4)      Padruwen banjar Dlod Pempatan, Lukluk luwire sekadi ring sor:
ha.    Parahyangan Bhagawan penyarikan Banjar              asiki
na.    Bale Banjar                                                                     asiki
ca.    Bale Kulkul                                                                     asiki
ra.     Kulkul                                                                            asiki
ka.    Gong Kebyar                                                                  abarungan
da.    Margi ring sajeroning adat Banjar Dlod Pempatan   papat rurung,
     inggih punika :
   1.   Rurung taman =    kebebeng
   2.   Rurung Panti   =    saking marga agung ngaleran tumbus ipun ring margi beji,ngelodan,
                                         tumbus ipun ring Rurung Pahlawan.
   3.  Rurung Pahlawan   =     Saking marga agung tumbus ring Rurung Pemuwunan.
   4.  Rurung pemuwunan     =     saking marga agung tumbus ipun ring rurung  Pahlawan.
   5.  Rurung Tanman Indah = kebebeng.
ta.     Karang Banjar                                                           :     ….. ha.
(5)      Sinalih tunggil krama banjar jagi nganggen druwen banjar, sedurunge mangde masadok ring Prajuru Banjar.
(6)      Riwusan ngemargiang pekaryan inucap,  mangdane keresikan tur mewali jangkep.
(7)      Ritepengan nganggen druwen Banjar mangda ngawenten upakara  pakeling.
(8)      Siosan ring Krama Banjar pateh sekadi ring ajeng indik prabya manut perarem.
(9)      Mangda ngawentenang panyuksma ring Banjar rikanjekan Paruman, nyawaning ring Siwi Banjar.
palet 10
INDIK SUKERTA PAMITEGEP
Kaping 1
KARANG LAN TEGAL
Pawos 24
(1)      Krama Banjar pangemong karang paumahan miwah teba patut ngewatesin karang inucap antuk tembok utawi sanistania pagehan turus mangda pekantenannya asri.
ha. Wates sisi kaler miwah kangin patutkekaryanin tur kapiare olih sang madruwe karang inucap, sane mawasta gegaleng keluan.
na. Wates sane majeng kemargine patut ketembok wiadin kepagedihn, tur kapiara olih sang madruwe karang inucap.
(2)  Prade kerasayang pagehan utawi turus inucap ngelikadin, yan pada arsa penyandinge, kengin watese ngangge pinget kewanten kesaksi olih Prajuru Banjar Adat  lan Dinas.
(3)  Yening wenten sinalih tunggil krama Banjar memanah ngiid (nedunin) tur ngurung pekarangan mangda masadok ring Prajuru Banjar tur Penyanding.
(4)      Prade wenten karang kebebeng mangda keutsahayang wenten marginnyane.

Pawos 25
(1)      Sinalih tunggil Krama Banjar  tan kalugra :
ha.     Ngalah-alah margi, tegal ayahan, karang desa
na.     Ngalah-alahan tanah tegak Kahyangan Setra lan sekancan tegak sinanggeh suci.
(2)      Prade wenten sekadi ring ajeng, sang ngalah-alah patut ngawaliang tanah inucap saha pamidanda manut perarem.

Pawos 26
(1)      Tan dados ngembahang toyo mawit saking blengbeng utawi kandang bawi, pewaregan, kamar mandi miwah sane siosan sane ngewetuang ambu kawon ka pakarangan anak lian, ka margine, ka rurunge.
(2)      Tan dados ngentungan leluhu saluiring ipun ka pakarangan anak lian, ka margine, ka rurunge lan ka tukade.
(3)      Prade  nenten ngerunguang sekadi inucap kedanda manut perarem.

Kaping 2
            INDIK PAPAYON
 Pawos 27
(1)      Ngawit nandur papayonan tanem tuwuh patut adepa agung (1,75 meter) ngejeroang saking wates, prade jantos ngaliwat wates wenang kesepat gantungin.
(2)      Yening wenten pepayonan ngukulin, semaliha mewastu mayanin kepisaga patut kewara antuk paiguman ping ajeng prasida sang nruwenang wit ngerebah utawi notor.
(3)      Prase sampun kewara taler tan wenten utsaha sang nruwenang wit sang rumasa ketetehan utawi kejerihan wenang mesadok ring prajuru, tur risampun keparitatas keluarga ngicalang wit inucap.
(4)      Sang keni pamidanda pangaskara saha prabeya manut pararem marep ring wawangunan sang kerubuhan luire:
ha.  Sang ndruwenang wit sinanggeh mayanin, prade pungkat ngarubuhin wawangunan krama tios.
na.  Sang notor, munggul utawi ngarebahan taru tur ngarubuhin wawangunan krama tios.
(5)      Krama Banjar patut ngamanggehang kawerdian tanem tuwuh sane ngawinang banjare asri tur lestari.
Kaping 3
INDIK WEWANGUNAN
Pawos 28
(1)      Sapasire ugi Krama Banjar pacang ngewangun patut:
ha.     Masadok ring prajuru, ping ajeng prade wawangunan nganinin wates.
na.         Mangda nganutin daging asta bumi miwah gagulak asta kosala kosali, sanistane manut patitis niskala.
ca.         Wawangunan tan kadadosang nyayubin kepisaga, karurung miwah ka margi agung.
ra.         Sahaning piranti sane pacang keanggen ngewangun tan dados magenah ring rurung miwah margi agung langkung ring arahina.
ka.         Sajawaning sang magama Hindu tan kapatutan ngewangun genah sembahyang ring wewidangan Banjar Delodpempatan, sadurung polih uwak-uwakan saking prajuru Banjar utawi prajuru Desa, lan guru wisesa.
(2)      Prade wawangunan jantos ngayubin bilih-bilih tembokke ring telenging wates, risampun keware tur kasadokang ring prajuru, wenang kedande manut pararem.

Kaping  4
WAWALUNGAN
Pawos  29
(1)      Sahaning Krama Banjar sane miara wawalungan patut sayaga nitening wawalungannyane mekadi : negul, nglogor mangda nenten ngerusak karang wiadin pabianan anak sios.
(2)      Prade wenten wawalungan malumbar utawi ngerusak pakarangan lan pabeanan, risampune kapalugnguhang  utawi polih kaware, kengin kataban salanturnia kasadokan ring prajuru.
(3)      Prade wenten wawalungan ngeletehin genah suci risampun kaparitatas olih prajuru, sang nerbenang, patut keni pamidanda saha ngwapakara genah suci inucap manut pararem.
(4)      Tan kawenang nganggonan utawi negulang wawalungan ring genah sekadi ring sor:
ha.     Telajakan kayangan utawi Banjar.
na.     Genah rahuhing pakarangan wewangunan desa.
ca.     margi agung lan rurung.
ra.     Setra lan genah druwen desa.
(5)      Prade wenten memurug sekadi ring ajeng, patutkeni pamidanda manut perarem.
Kaping 5
BHAYA
Pawos 30
ha.     Parindikan bhaya, luwire : Jiwa Bhaya, Artha Bhaya, Toya Bhaya, Geni Bhaya, Ripu Bhaya miwah dura cara.
na.  Sang manggihin sahanan panca bhaya patut nepak kulkul manut panca bhaya, krama mapitulung manut  pawos 22 ngenenin indik kulkul ring ajeng.
ca.   Prade ring sawengkon Banjar Adat Dlod Pempatan wenten Panca Bhaya, sane melaksana patut keni pamidanda manut perarem.
Pawos 31
ha.  Sang manggihin kahanan artha utawi kapandung patut ngulkul tur mapitulung marep ring sang kemalingan.
na.     Pratingkahe mapailon ring dusta kebawos ngukubin corah utawi prade wenten krama banjar manggihin maling tan nyadokang ring Prajuru Banjar jantos jadma tiyos sane nyaduang patut kadanda manut perarem.
ca.   Yening wenten jadma ngaranjing ka pakubon utawi pakarangan krama tiyosan rikala suwung tur tan pewangsit sang madruwe karang kaicalan wenang jadma inucap dados kasinangguh mamaling nika kadanda manut perarem.
ra.   Mangda tan kasinanggeh manut ring ajeng asing-asing ngaranjing ke kubon jadma tiyosan patut:
1)      Ngawentenang wangsit antuk suara utawi makaukan,  nyantos sang madruwe karang paumahan rawuh, raris ngaranjing.
Kaping 6
PANYANGGRAN BANJAR
Pawos 32
Krama Banjar ritatkala ngawentenang karya suka dua abot utawi dangan, patut kasanggra olih krama Banjar manut pararem.
CATHURTAS SARGAH
SUKERTA TATA AGAMA
Palet 1
INDIK DEWA YADNYA
Pawos 40
ha.  Palinggih sane wenten lan keamong Krama Banjar Delod Pempatan punika marupa Pura Parahyangan Banjar tur sane malinggih Ratu Begawan Penyarikan, sane magenah ring Utama Mandala Banjar.
na.  Pujawali ring Pura Banjar punika kemargiang nyabran enem sasih nemoning Tumpek Wariga.
ca.   Ritatkala wenten  Patirthan Ageng utawi Alit, prebeya kamedalang manut paruman banjar.
ra.   Ritatkala Pujawali ring Parahyangan Banjar, Krama Banjar mangda sami pedek tangkil ngaturang bhakti ring Ida Bhatara, mabusana adat sembahyang lan ngaturang Pepranian tur  makta sarana pemuspan.
ka.   Krama Banjar Delod Pempatan nyiwi ring Khayangan tiga desa Adat Lukluk, antuk penyiwian punika keenter olih Prajuru Banjar, manut perarem tur tetegenan saking Prajuru Desa, prebeya prebeya banten / upakara kaicen saking Desa, pengarep karya Krama Banjar.
da.  Wenten minakadi malih Pelinggih sane kesengguh DEWA ALIT puniki wantah padruwen Krama Banjar Delod Pempatan, nanging nenten kasungsung utawi kesiwi olih Krama Banjar Delod Pempatan, sinalih tunggil Krama Banjar wsane kayun jagi nyiwi utawi nyungsung taler kedadosang, Pelinggih DEWA A LIT puniki nenten keaturang Tetoyan, riantukan Pelinggih Puniki marupa  PITARA HYANG, nenten metunggilan sareng Pelinggih ring Utama Mandala Banjar, nenten memada, Pelinggih DEWA ALIT, Pelinggih Numbakrurung lan Pelinggih penanggun Desa keaturang DAPETAN.
Pawos  41
ha.  Ritatklala jagi ngaturang Piodalan Ageng, utawi piodalan Alit, ring Parhyangan Utama Mandala Banjar, patut kapuput olih sinalih tunggil Pemangku Kahyangan  Tiga, minakadi tan polih Mangku Khayangan Tiga, kedadosang Pemangku ring sajeroning Banjar Delod Pempatan sami.
na.  Ritatkala jagi pacang ngewangun Karya Dewa Yadnya ring parahyangan Utamaning Mandala Banjar Delod Pempatan, lan ngaturang Piodalan Ageng rikanjekan ngeninin rahina Purnama. Utawi wenten ngelanturang karya Dewa Yadnya. Patut kapuput olih Ida pedanda, kawantu olih Pemangku – pemangku sami lan Krama Banjar, sane kaenter olih Prajuru Adat Banjar.

Pawos  42
ha.  Prade wenten sinalih tunggil Krama Banjar Delod Pempatan madruwe Karya Dewa  Yadnya ring sejeroning genahnyane ring sawengkon Banjar Delod Pempatan yaning mabuat pisan dados ngaturang Karya ring semeton krama Banjar, ngenening indik karya sane jagi katur ring Banjar, lan penyanggra manut perarem.

Pawos  43
ha.  Nyabran rerahinan rahina Purnama, Krama Banjar sami mangda rauh ngaturang Bhakti utawi muspa ring pelinggih utamaning mandala Banjar, lan ring Pura Dalem bugbugan kaenter olih Pemangku kesarengin antuk Prajuru Adat Banjar.

Pawos 44
ha.     Rikanjekan Petirtan ring Pura Dalem Bugbugan, indik prabeya upakara Banten lan sepuputnyane kamedalang olih Pemangku pengamong soang-soang.
na.  Anggen penyanggra Krama Peletan, ritatkala sane polih megambel, lan mesanti, rikanjekan Petirtan utawi mekarya Dewa Yadnya, prabeyan nyane kemedalang olih Krama Peletan sami, kaenter olih Prajuru Peletan.
ca.   Semeton – semeton penyade ring Pura Dalem Bugbugan, mangdane mekarya Yadnya Gebogan sane magenah ring Pura, nyantos puput Petirtan wawu dados kalungsur utawi ketunas.
ra.     Wewangunan sane wenten ring Pelinggih – pelinggih Pura Dalem Bugbugan indik prabeya upakara kamedalang olih Pemangku Pangemong soang-soang.
ka.     Wewangunan tembok penyengker sareng bale Gong lan Bale Kulkul, indik prabeya kamedalang olih Krama  peletan, ngelantur upakaranyane.
       
Palet 2
INDIK RESI YADNYA
Pawos  45
ha.  Sane kewastanin Upacara Resi Yadnya, inggih punika Upacara Pediksan utawi Madwijati.
na.  Sapasira ugi sinalih tunggil Krama Banjar mapikarsa Mediksa utawi Madwijati  yening mabuat kengin ngaturang Karya ring Krama Banjar utawi nedunang Krama Banjar.
ca.   Ring Panumayan Karya Pediksan kemargiang patut ngaturang Prajuru Banjar mangda rauh manggeh saksi utama.
ra.   Prajuru Banjar nyuratang  Pediksane punika ring ilikita saha ngelimbakang ring Peparuman Krama Banjar Adat.
ka.     Risesampune sang ngaderbe Karya Resi Yadnya masuserah ring Krama Banjar, mangdane karyane punika keambil sepuput-puput nyane tur sang aduwe karya Rsi Yadnya kakenin tegak sangu apisan lanang istri.
da.  Sinalih tunggil Krama Banjar jagi ngemargiang Eka Jati utawi pawintenan pemangku, inggihan punika Pemangku Paibon, Pemangku Panti, patut kesaksiang olih Prajuru Adat Banjar maka saksi utama.
Palet  3
INDIK PITRA YADNYA
Pawos 46
ha.  Prade wenten sinalih tunggil Krama Banjar Keni keduhkitan utawi seda patut:
1.         Mesadok ring Prajuru Banjar Adat.
2.         Risampun wenten pesadok, melarapan antuk pituduh sang sane nguwehang pedewasan saking siwa soang-soang utawi  Pemangku, ring Prajuru Banjar Adat patut raris nyuarayang kulkul.
3.         Risampune wenten suara kulkul, Krama Banjar sami tedun ngerawuhin sang keduhkitan, tan kengin ngaturang penyanggra ring Krama Banjar minakadi  kopi, teh, roko, jaja lan sios-siosan.
4.         Yening wenten layon jagi  ke aben/preteka, utawi mapendem taler nyantosang pedewasan, risampun kulkul Krama Banjar kesuwarayang patut Krama Banjar sampun magebagan nyantos layon ke aben/preteka, utawi mapendem, wusan punika puput sampun pagebangan, kaenter olih Prajuru Adat Banjar.
5.         Krama Banjar kakenin Patus marupa:
ha. Beras akilo ( 1 kg )
na. Kelapa abungkul ( 1 bt )
ca. Endog abungkul ( 1 bt )
ra. Lan jinah nganutin pararem Krama Banjar Adat.
Patuse puniki kaserahang ring Prajuru Adat, Banjar utawi sang sane kasudi ring Prajuru Banjar Adat, magenah ring Bale Banjar, sejawaning sang sane MAPENDEM ring genah keluarga keduhkitan soang-soang.
6.         Krama Banjar sane keduhkitan punika sesampune puput Upacara Ngaben utawi Preteka, lan mapendem, ring tigang rahinane mangda ngaturang Pemrayascita ring  Bale Banjar.
7.         Krama Banjar Istri mekarya Upakara Pitra Yadnya magenah ring Bale Banjar Kaenter olih Prajuru Adat  Istri lan Lanang.
8.         Krama Banjar Lanang mekarya ring genah soang-song sng sane seda, raris ngelantur mekarya ulam Banten lan siosan kaenter olih prajuru Adat Banjar, Krama sane polih mekarya ulam Banten puniki sang sane aderbe karya Pitra Yadnya kedadosang ngaturang penyanggra utawi boga sematra minakadi : wedang, t eh, jaja, lan sios-siosan, sakasidan.
9.         Sejawaning wenten Anak Alit utawi rare sane durung maketus seda, nenten nyuwarayang Kulkul taler nenten nganggen padewasan saking Siwa soang-soang utawi Pemangku, tur pemargine wantah nyilid, kaluargam kemanten.
10.     Sejawaning jagi ngambil ngaben Mabyokerti, wantah kapuput olih Pemangku utawi  Siwa soang-soang indik prebeya Upakara kewantu olih Krama Banjar Adat Rp. 2.000.000,- (kalih yuta rupiah) yan pari indik eteh-eteh peleletan kesiageyang olih sang kaluarga kaduhkitan, inggian punika:
ha.          Jinah Bolong 500 kepeng (limang atus kepeng)
na.          Wewalungan
ca.          Tiuk Pengentas.
ra.          Tulup sejangkepnyane.
Ka.          Pengawak
Da.          Eteh-eteh peleletan
11.     Yening ngaben ngelangkungin sekadi  ngaben Biokerti inggihang punika, Ngaben Madya, Ngaben Utama, pateh taler kewantu olih Krama Banjar Adat Rp. 2.000.000,- (kalih yuta rupiah), sejeroning kekirangan nyane kasuserahang utawi kategen olih sang aderbe Karya Pitra Yadnya.
12.     Sejawaning Karya Ngaben, mapreteka, mangda keiringin memargi kesetra utawi kepenganyutan nganggen Bleganjur, Krama Banjar sane polih nabuh (megambel) dados aturang penyanggra minakadi, wedang, t eh, jaja, lan sios-siosan, sakasidan, sesari upakara Daksina penguntap taler sakesidan.
13.     Yan minakadi wenten pikayun sang kaluarga sane seda rikanjekan Pebersihan utawi Peletan jagi pacang nganggen suwaran Bleganjur, wantah kedadosang pateh sekadi ring ajeng, nanging Upakara Daksina pangutap mesesari Rp. 25.000,- (selawe tali rupiah).

na.       Karya Banjar Wawu mewasta puput :
1.      Yaning karya inucap Kapuputang antuk Mapendem inggih punika ngawit saking suwaran Kulkul, Mambang, Nyiramin layon, nyantos layon kapendem.
2.      Yaning karya inucap kapuputang antuk mekingsan digeni, sapunika telar ngaben,  inggih punika ngawit saking suwaran Kulkul mekarya upakara lan tetegep ipun, nyantos puput ring setra tur Krama Banjar Adat nenten keaturang tegak sangu.
3.      Yening Karya Pengabenang punika ngangge Bade Bale-bale (pecraken) pemargine pateh sekadi ring ajeng. Krama Banjar lanang istri patut keaturang tega sangu utawi kedadosang  tawur antuk jinah inggihan pengargan ipun manut perarem Krama Banjar Adat.
ca.   Ritatkala ngemargiang Pitra Yadnya Krama Banjar Mabusana Adat Bali  tur memargi kesetra mangda trepti utawi dabdab, nenten dados ngewentenang byota, lan ngarap watang.
Pawos 47
ha.       Rahina sane nenten kedadosang ngaben, maprateka, mapendem, inggih punika:
1.      Rahina Kala Gotongan
2.      Rahina Semut Sedulur
3.      Rahina Prewani
4.      Rahina Purnama
5.      Rahina Tilem
6.      Rahina pujawali ring Khayangan Tiga.
7.      Rahina rahinan jagat, Saraswati, Pagerwesi, Sugihan, Galungan, Kuningan, lan Pura-pura Penyungsungan Krama Banjar Delod Pempatan utawi Peletan.
na.  Sang lina sane nenten keni ala ayu pedewasan, inggih punika : Anak Alit utawi Rare sane durung maketus, tur ri kanjekan memargi kesetra kantun Mesangkil.
ca.  Silih sinunggil yening wenten Krama Banjar Adat Seda pastika nyaratang suwaran Kulkul Krama Banjar Adat, raris minakadi malih tigang rahina utawi sampun Krama Banjar nanceb salon, wenten Petirtan utawi Karya  Dewa Yadnya ring Penyungsungan Krama Banjar utawi  Krama peletan, mangdane nenten dumun nyuwarayang Kulkul Krama Banjar Adat, nyantos petirtan utawi karya Meayu-ayu puput, mangda Krama Banjar Adat lan Krama Peletan nenten keni kacuntakan.
           
Pawos  48
ha.   Pradene wenten Krama Banjar keni keduhkitan utawi seda langkung ring adiri, paumahan nyane metiosan, rahina utawi pedewasan pemargine kasetra pateh sang keni keduhkitan sane genah paumahan nyane ring ungkur (teben) nenten dados ngelintangin dumun sane megenah ring  ajeng (luwanan) riantukan indike punika kaucap ngelangkahin watangan utawi layon tur mamurug sima (katulah).
na.   Diprade pet wenten Layon utawi watangan sane kapendem utawi kapreteka, rahina mangkin, benjangan nyane ten kedadosang ngaben utawi maprateka lan mapendem mangda ten kaucp mekirim wangke utawi layon, sesampune lintang tigang rahina wawu kedadosang pamargine ke setra.
ca.   Dipet sinalih tunggil Krama Banjar sane seda jagi pacang mapendem, raris malih wenten Krama banjar sane seda jagi pacang ngaben ring rahina sane pateh, punika tan kedadosang  kewastaning lebeng kelawan matah, sinalih tunggil keungkurang, utamang sane jagi mapendem.
Palet 4
INDIK MANUSA YADNYA
Pawos 49
ha.   Manusa Yadnya inggih punika upacara darmaning pangaskara ring manusa rikalaning nyeneng nyantos kelayu sekaran utawi seda riwekas.
na.   Upacara sekadi ring Ajeng madudonan sekadi ring sor :
1.      Magedong gedongan.
2.      Rikala rare medal sejeroning garba.
3.      Kepus udel
4.      Roras rahin (12 hari) utawi ngelepas aon.
5.      Tutug kambuhan abulan pitung dina (42 hari).
6.      Tigang sasih utawi sambutan
7.      Pewetu utawi otonan ( 6 sasih).
8.      Ngembugan rikala tumbuh gigi.
9.      Makupak utawi maketus gigi.
10.  Tutug kalih utawi munggah daha.
11.  mepandes.
12.  pawiwahan utawi madengen-dengenan.
13.  Mewinten.
ca.   Upakara-upakara inucap ring ajeng manut ring kecaping sastra agama, nista, madya lan uttama pemargine nganutin dresta miwah sima sekadi ring Banjar Dlod Pempatan, tur tuntunan utawi padewasan saking siwa soang-soang lan pemangku.
1.         Yening Pawiwahan minakadi pemargi PEPADIKAN upakara Pekalamijian wantah asiki ring Pemrajan soang-soang tan kedadosang ke Pura-pura, wantah tunasang tirta.
2.         Yening wenten risajeroning anak ngerorod (melaibang) anak istri, patut ngemargiang pekalemijian kekalih  ring genah mondok, ln ring soang-soang genah sane ngerorod.

Palet  5
INDIK BUTHA YADNYA
Pawos   50
ha.         Butha  Yadnya inggih punika upacara – upacara pabyakala ring Pretiwi lan Khayangan marep sarwa prani saha upacara ring Bebutan.
na.          Upacara pabyokala ring Pretiwi, Khayangan, lan Babutan kewastanin Mecaru.
ca.          Pecaruan inucap ring ajeng, nista, madya, lan uttama manut wiguna inggih punika eka sata, pancasata, panca sanak, rsi gana, panca kelud, lan tawur.
ra.          Sejawaning ring ajeng kewentenang upacara:
1.        Majot-jotan utawi meyadnya sesa nyabran rahina wusan meratengan.
2.        Mereresik ring utamaning mandala Bale Banjar, lan Penyungsungan Krama Banjar Delod Pempatan lan Krama Peletan.

Pawos  51
ha.   Upacara sane kemargiang olih Krama Banjar Delod Pempatan ring Tilem kemargiang pecaruan ring Bale Banjar  wenten Ekasato (siap ukud).
na.   Riang lawang soang-soang Krama Banjar mecaru manut pituduh saking Desa Adat Lukluk.
ca.    Benjanganne tanggal apisan Krama Banjar patut ngelaksanayang Upacara Penyepian lan Beberatannyane inggih punika : Amati Geni, Amati Karya, Amati Lelangunan, Amati Lelungan, tur sedurung rahina Penyepian kadulurin antuk tawur kesanga lan pengerupukan, ring soang-soang genah.
ra.   Riwusan rahina Penyepian kewastanin ngembak Geni, mapiteges Pengelukaran Yoga Semadi Ida Betara kadulurin antuk  Dharma Santi Krama Banjar, puniki makacihna pengawit Icaka Warsa Anyar.
ka.   Ritatkala jagi ngewentenang Bhuta Yadnya inggih punika Pecaruan Panca Kelud utawi sane Pinih Agungan ring  natar Bale Banjar Delod Pempatan, patut kepuput olih Resi, utawi Ida  Pedanda, sinalih tunggil sareng kalih puniki kedadosang, kewantu olih pemangku – pemangku sane wenten ring Banjar Delod Pempatan sami.
da.   Yaning jagi pacang ngaturang Pecaruan Pancasata (siap lima) utawi sane pinih alitan, dados kapuput olih sinalih tunggil pemangku Khayangan Tiga, yan tan prasida polih Pemangku Khayangan Tiga, Pemangku sane wenten ring sajeroning Krama Banjar Delod Pempatan kedadosang sami.

PANCAMA SARGAH
SUKERTA TATA PAWONGAN
Palet  1
Indik  Pawiwahan
Pawos 51
(1)   Pawiwahan inggih punika patemoning purusa predana, melarapan penunggalan kayun suka cita kaduluring upasaksi sekala-niskala.
(2)   Pemargin pawiwahan luire
ha.      Pepadikan, kemanggalaning antuk Darmasawaka.
na.      Ngerorod, merangkat riyin wawu  kekarunayang.
ca.          Nyeburin utawi nyentana nyeburin risampun kemanggala antuk upacara pamerasan.        
(3)   Pidabdab sang pacang mawiwaha patut
ha.      Sampun manggeh daha-teruna.
na.      Sangkaning pada lila utawi tresna asih (tan kepaksa)
ca.      kemargiang sudi wadani prade pengambilan sewos Agama.
(4)   Pemargin pawiwahan mangda nganutin Undang-Undang Perkawinan saking Guru Wisesa (Undang-Undang Perkawinan Tahun 1974).

Pawos  52
(1)      Pawiwahan sane kepatutang ring Banjar sekadi ring sor :
ha.          Sampun kemargiang pekalan-kalan utawi pesakapan kesaksinin antuk tri upa saksi inggih punika manusa saksi, bhuta saksi, lan dewa saksi.
na.          Pawiwahan sane tan patut kadi ring sor :
(2)      Pawiwahan sane tan patut kadi ring sor:
ha.     Natab upakara saking kepaksa.
na.     Sinalih tunggil tan rawuh miwah tan wenten ilikita.
ca.     nenten wenten saksi miwah ilikita.

Pawos 53
Tata caraning perabian:
(1)    Sapa sira ugi pacang ngewangun pakulawargan patut mesadok ring prajuru, selanturnya prajuru maritatasang, manut tan manut indik alakirabi.
(2)    Pemargian pepadikan anut dudonan:
ha.       Pakrunan jantos ping tiga, saha soang-soang melarapan:
1.      Kapertama antuk sedah woh (Pasadok saking kuluwarga purusa).
2.      Kaping kalih antuk sedah woh  ring sajeng (Madarma Suwaka).
3.      Kaping tiga antuk tipat bantal kebawos pemuput pepadikan (ngambil anten istri) utawi makta pejati lan mapamit ring kamimitan.
na.          Risampun  mepragat raris sang istri keajak budal ring pakubon sang lanang saha kelanturang antuk pabyakala.
ca.          Mangda pragat tumus sekala-niskala, raris kulawarga purusa makta pejati ring merajan wadone.
(3)    Prade ngerorod / merangkat patut:
ha.         Reraman lanange ngewentenang pengelukuan/pejati antuk duta saksi paling kedik 2 (kalih) diri sane kesaksinin olih Prajuru Dinas lan Banjar Adat.
na.         Genah antene tan kengin ring pakubon sang lanang sedereng mebyakala.
(4)    Sajeroning pakrunan/pengelukuan patut :
ha.         Kemanggala saking rerama purusa antuk geng pengampura majeng ring rerama wadone.
na.         Kaingkupan bawos indik-indik pakidih utawi pelegayan arep ring darmasuwaka sang ngidih saha dewasa pekrabkambeyane wekas.
ca.         Kacihnayang indik kapurusa utawi prade sentana rajeg kajejerang kapatutang ngidih anak lanang sane kebawos pawiwahan nyeburin tur risampun sulur pamerasan kategepin kemanggehang sentana nyeburin.
ra.   Prade tan katerima pangelukuan pejati, kengin pakrunan punika kemargiang jantos ping tiga.
ka.  Madasar antuk manah ening nirmala (ikhlas) ring pemargin merabian nyeburin, saking lanangnyane (meraga pradana) lan instrinyane (meraga purusa) sareng kalih, tur keingkupin saking sameton kulawarga istri (meraga purusa) taler mangda kejangkepan antuk ilikita pastika, tur kesaksinin olih Prajuru Banjar Adat lan Dinas.
da.  Sang lanang (meraga pradana) tan kapatutan alakirabi malih, taler pet mapikayun merabian malih santukan bekung utawi sane sewosan instrinyane, mangda polih paingkupan saking istrinyane, kulawarga meraga purusa, taler indik pahpahan warios lan sane siwosan ritatkala sang merabian meduwe sentana.
(5)  Pekrabkambean mapiteges upacara galang apadang (puput) mapikuren dwaning sampun sekadi dudonannyane manut sastra agama lan dresta.

Palet 2
Indik Nyapian
Pawos 54
(1)   Pawiwahan prasida kawusang melarapan antuk palas merabian utawi kepademan.
(2)   Wusan mapikuren riantukan silih sinunggil lina mapiteges balu, mekadi balu lanang/istri.
(3)   Palas merabian inggih punika sangkani mawiwit wicara.
(4)   Sang palas merabian patut matur supeksa pailikitan riyin ring sang rumawos (Pengadilan Negeri) wastu tinas apadang pemutuse kebawos nyapian, wawu Prajuru Banjar nyiarang ring paruman krama Banjar tur sang nyapian ngaturan darmasuwaka ring paruman Banjar, ngaturan guru  piduka ring Parahyangan Banjar lan nyangu Banjar mapengarga kalih kilogram beras rikala punika soang-soang saking akeh krama.
Pawos 55
(1)   Tata cara palas merabian sekadi ring sor :
ha.   Nawur prebiya upasaksi sinalih tunggil sami matenga.
na.   pangunakayan polih pahan pada;
ca.   pabekel, tatadan soang-soang kekuasang niri-niri, sakewanten indik warisan kekuasang antuk purusa.
ra. Ngawuruhin miwah ngupajiwan pratisentana manut swadarmaning guru rupaka (purusa).
ka.   Mapamit saking merajan sang lanang.
da.   Nawur danda manut sekadi pawos 49, ayat 4.

(2)   Prade riwekas sang palas kacihna adung malih patut :
ha.   Ngemargiang pawiwahan malih,
na.   Kedanda nikel kalih saking palase.
ca. Matur piuning ring Parahyangan Banjar.
Pawos  56
(1)      Sang balu kebinayang dados:
ha.  Balu luh wit sentana 9sentana rajeg) miwah balu luh boya sentana,
na.  Balu muani kepurusa (wit sentana) miwah balu muani nyeburin (boye sentana).
(2)      Swadharmaning balu inucap patut :
ha.   Ngemanggehang patibrata tan patut ngamargiang parradara/drati krama.
na.  Nguwasayang waris gunakaya, tan dados ngadol, ngadeang, makidihang lan siosan punika, sejawaning kebebasang saking pianak utawi kulawarga pinih tampek saking rabine prade okane kantun alit-alit.
ca.   Kengin ngidih sentana prade wenten kecumpuin antuk kulawarga sinanggeh kepurusa utawi semeton purusa/tunggal sanggah.
ra.  Kawenangang mawiwaha malih, prade wenten kecumpuang saking kulawarga utawi semeton purusa.
(3)      Balu kaucap tan pageh sekadi ring sor:
ha.   Drati krama utawi paradara.
na.   Matilar saking pakubon tan pesadok jantos 6 (enam) sasih.
ca.   Lempas ring swadarma sewosan tur tan prasida ngesehin solah maprewerti marep ring pituduh kulawarga purusa.
 Palet  3
Indik Sentana
Pawos 57
(1)      Sentana wenten kalih pawos, sane keucap pratisentana miwah sentana peperasan.
(2)      Pratisentana inggih punika sentana sane metu saking pawiwahan.
(3)      Prade pawiwahan tan ngewetuang sentana kengin ngidih sentana antuk upasaksi sekala niskala sane kewastanin sentana peperasan.
(4)      Prade pawiwahan tan manut drestaning alakirabi ngewetuang sentana, mangda tan kantun kewastanin sentana babinjat utawi astra, patut kemanggala antuk pangaskara utawi sesayut penyampi.
(5)      Sang sane kearsayang sentana rajeg  (nyeburin) inucap mangda mawit inggih punika:
ha.  Pratisentana wadon tugngal utawi silih sinunggil pratisentana wadon yaning makesami pratisentana wadon.
na.  Sampun kemanggehang dados pratisentana (purusa).
ca. pawiwahan nyeburin, keutamayang  antuk jadma sane meagama Hindu utawi jdma sane meagama siosan sane sampun ngelaksanayang pamarisudha raga utawi sudi wedani.
ra.  Sapasira ugi krama  sane ngemanggehang sentana rajeg (nyeburin)  atut mapisadok sanistane  asasih sedurung paperasan majeng ring prajuru Banjar Adat lan Dinas, tur Kelihan Banjar patut digelis netesin, nyiarang ring krama Banjar saha ngicenin pamutus nepek ring catur dresta miwah pararem saking krama Banjar.
    
Pawos  58
(1)   Ngemanggehang sentana manut dudonan patut makacihna arta berana pemerasan sane kesaksiang sekala niskala, olih kulawarga, Prajuru Adat lan Dinas.
(2)   Sapa sira ugi krama pacang ngidih sentana, patut mesadok ring Kelihan Banjar Adat lan Dinas  asasih sedereng pemerasan.
(3)   Kelihan Banjar nyiaran ring krama sewidangan Banjar, sapa sira ugi  rumasa tan lila mangda nguningang mesengker kalih wuku sedurung pemerasan, majeng ring  Kelihan Banjar Adat lan Dinas.
(4)   Prajuru / dulu Banjar digelis mawosin saha ngicenin pemutus nepek catur dresta miwah pararem.
(5)   Prade dudonan peperasan tan manut kecaping ring ajeng, prajuru/dulu Banjar wenang ngandegang sang pacang mekarya pamerasan, saha ngicenin pemutus, mangda kepuputang riyin bebawosan, dudonan utawi wicarane.
Pawos  59
(1)      Peperasan sane kepatutan ring Banjar risampun makacihna :
ha.     Widhi widana pemerasan.
na.     Kesaksinin antuk prajuru Banjar lan Dinas sane makelingang utawi ngailikitayang.
ca.      Kesiarang ring wewidangan Banjar.
(2)      Sane kepatutan peras angge sentana kadi ring sor :
ha.     Jadma meagama Hindu,
na.     Kulawarga saking purusa (anak saking semeton purusa).
ca.     Kautamayang saking kulawarga waris kapurusa.
ra.   Sinalih tunggil mawiwit saking kulawarga tunggal sanggah utawi merajan, paibon lan dadia.
ka.  Prade ha  & ra  tan wenten kengin kangkat saking wadon (istri), yaning taler tan wenten, wawu sekama-kama (sekita kayun), nanging polih keingkupang  saking kulawarga semeton purusa utawi tunggal merajan, tur kejangkepang antuk silsilah lan ilikita pastika.
(3)      Kengin ngangkat sentana langkungan ring adiri, lanang wiadin wadon.
Palet  4
Indik Warisan
Pawos 60
(1)   Warisan inggih punika arta berana, ayah-ayahan saha ngelanturang lan ngajegang patitis luluhur mangda prasida ngulati sukerta sekala-niskala  majeng ring warisnya.
(2)      Sane kebawos warisan luire :
ha.  Druwe tengah, makadi tegal, sawah, pekarangan  paumahan, sanggah/merajan, pusaka lan sane sewosan.
na.     Pangunakayan, tadtadan / jiwa dana, lan hutang piutang.
(3)      Wawu kengin kebawos warisan prade wenten:
ha.     Sang ngawarisang
na.     Katurunan (ahli waris)
ca.     Arta berana, tetegenan (ayah-ayahan) makacihna warisan.
 Pawos 61
(1)      Ahli waris, luire :
ha.     Pratisentana purusa,
na.     Pratisentana  (sentana rajeg).
ca.     Sentana peperasan lanang/wadon
(2)      Prade tan wenten sekadi ring ajeng, kang sinanggah ahli waris:
ha. Turunan purusa leluhur ngunggahang minakadi rerama lanang, pekak selanturnya, rerama misan, mindon.
na. turunan purusa waris kesamping minakadi kaponakan, kaponakan di misan miwah kaponakan di mindon.
(3)      Swadarmaning hali waris patut :
ha. Nerima saha nguwasayang tetamian pahpahan leluhurannya, minakadi ngerempon sanggah / merajan, pura saha pengupakaranya miwah ayah-ayahan pewaris.
na. Ngabenang pewaris saha ngelanturang upacara-upacara pitra yadnya, Dewa Yadnya lan menyamabraya.
ca. nawurin hutang-hutang pewaris manut pengilikita pastika.
 Pawos  62
Mungguwing waris kewaris ring Banjar Adat Delod Pempatan Lukluk.
(1)     risampung kelaksanayang pitra yadnya lan hutang-hutang pewaris buntas ketawur, wawu warisan dados kepah.
(2)   Para ahli waris sami polih pahpahan sangkaning mangunakaya sajawaning karang/tegal/sawah kaemong olih soang-soang ahli waris sesampun keepah tur asiki pahan mangda kedadosan catu ring sanggah / mrajan.
(3)      Sinalih runggil ahli waris kengin tan polih pahan prade:
Ha. Nilar kawitan lan swadarmaning Agama Hindu utawi nyama braya.
na.  Alpaka guru rupaka.
ca.  Sentana rajeg kesah alakirabi utawi pratisentana nyeburin soang-soang kebawos ninggal kedaton.
(4)      Boya ahli waris, kengin muponin hasil luire:
ha.     Sentaha luh, selami durung kesah lakirabi / mawiwaha.
Na.     Balu luh wiadin muani nyeburin (soang-soang boya sentana).
(5)  Pewaris kengin meweweh rikala meurip pinaka jiwa dana, tadtadan/bekel, makacihna paweweh tetap ring oka sane kesah alakirabi / mawiwaha.
Pawos  63
(1)   Prade sajeroning kulawarga wenten ahli waris langkungan ring adiri patut :
ha.    Kawentenang paingkupang indik pahpahan waris inucap ring waris.
na.   Yang tan prasida, ketunasang tatimbang ring prajuru Banjar.
ca.  Prade taler tan wenten cumpu ring panepas prajuru, patut kaduluran majeng ring Prajuru Desa Adat, prade taler tan kacumpuin, kengin katunasang ring Sang rumawos ( Pengadilan Negeri).
(2)   Prade karang inucap keputungan, patut prajuru nibakang ring:
ha. Sang sinanggeh ahli waris manut pawos 56.
na. Sang kengin  anggen sentana manut pawos 54.
ca. prade taler tan wenten cumpu ring panepas kerta Banjar kengin, ketunasang ring sang Rumawos (Pengadilan Negeri).
 SAT SARGAH
WICARA LAN PAMIDANDA
Palet 1
Indik  Wicara
Pawos 64
(1)      Sane wenang mawosin minakadi mutusang wicara ring Banjar inggih punika:
ha.  Kelihan Banjar Adat lan Dinas, pradena sang mawicara sami-sami saking panunggalan banjar.
na. Kelihn Desa Adat, Kelihan Banjar Adat lan Dinas, ritatkala sang mawicara saking Banjar sewosan ring wewidangan Desa Adat Lukluk.
(2)      Tata dudonan mawosin saha muputang wicara Banjar kadi ring sor:
ha.  Kaping ajeng kabawosin antuk kelihan banjar.
na.  Tan cumpu ring panepas kelihan banjar katunasang ring penglingsir banjar.
ca.   Penglingsir banjar/kera Banbjar tan kacumponin ketedunan ring paruman Banjar.    
ra.   Paruman Banjar tan kecumponin kengin  nunasang ring Kelihan Desa Adat.
ka.  Kelihan Desa Adat  tan prasida muputang katincepang malih ring panglingsir sinanggeh kerta Desa,
da.  Prade taler pematut penglingsir Desa tan kacumponin katunasang ring paruman Desa, sinanggeh wasananing pemutus ring Desa. 
(3)   Sahanan wicara mawiwit kacurahan sakaluire sinanggeh nungkasang daging Awig-awig, pararem kaingkupan saking paruman krama Banjar, patut digelis  mawosan tan nyantos pisadok saking krama.
(4)    Panepasan wicara patut pastika nyantenan iwang patut melarapan Tri Premana (saksi, likita, lan bukti) miwah tan lempas ring Catur Dresta.
 Palet 2
Indik Pamidanda
Pawos 65
ha. Banjar wenang niwakang pamidanda ring krama Banjar sane sisip.
na. Paniwak inucap kalaksanayang olih Kelihan Banjar.
ca.  Bacakan pamidanda luwire :
1)      Ayahan panukan kasisipan (dedosan) ageng ipun manut pararem.
2)      Danda arta (danda dosa saha panikel-panikelnya, miwah panikel-panikel urunan ) ageng lan panikelnya manut pararem krama.
3)      Danda upakara pangaskara.
4)      Kanorayang utawi kawusang makrama banjar.
ra.  Pamidanda sane katiwakang patut mesor singgih manut ring kasisipan ipun.
ka.  Jinah utawi raja brana pamidanda ngaranjing dados druwen banjar.
da. Pamidanda inucap ring ajeng kengin tuntas risampun sang kekenenin.
1)      Nunas geng pengampura ring krama banjar ri antukan nyuaka pasubaya pecak
2)      Naur pangaskara, jinah utawi arta brana ring Paruman Banjar.
ta.   Ritepengan niwakang pamidanda prajuru Banjar mangda sedurunge mawosan ring krama keni danda, indik sane mawinan tungkas wiadin tiwal ring daging Awig-awig lan pararem Banjar.
 SAPTAMAS SARGAH
NGUWAH – NGUWUHIN AWIG-AWIG
Pawos  66
Nguwah-nguwuhin Awig-awig banjar waru kengin kamargiang majalaran antuk pikarsa saking kalih pah tiga krama banjar ngarep lan tan ngarep maka sami taler madulurin kasumanggeman  Paruman Banjar sane karawuhin saking kirang nyane kalih pah tiga krama ngarep lan tan ngarep sami.
 Pawos 67
Sahananing intik napi sane durung munggah kasurat sajeroning daging Awig-awig puniki kangkat kamargiang utari kalaksanayang madasar antuk pasuran, sima lan dresta saha pawewehnyane.
 ASTAMAS SARGAH
SAMAPTA  UTAWI  PAMUPUT
Pawos  68
ha. Awig-awig puniki duk mawasta Anggaran Dasar lan Anggaran Rumah Tangga sampun kasumanggemang tur kasungkemin olih Krama Banjar duk paruman Krama Banjar ring rahina.
na.Sang ngalingga tangani Awig-awig puniki inggih punika Prajuru Banjar Adat Dlodpempatan, Desa Lukluk, Kecamatan Mengwi, Kabupaten Badung.
ca.  Awig-awig puniki kasurat utawi kesampurnayang malih saking perarem, saha sane sampun memargi ring wewidangan Banjar Dlodpempatan  lan Catur Dresta tur sampun kasumanggemang olih krama banjar sami duk paruman ring rahina…

Om Desa Suksma Parama Achintya Ya Nama Swaha
Om Shantih, Shantih, Santih, Om.